Kad život udari

24. Dani hrvatskog filma, Zagreb, 23. – 26. travnja 2015.: Pobjednički filmovi

• 
  
  Ove su godine Dani hrvatskog filma, festival respektabilne tradicije, iz niza prikazanih naslova, najboljim odnosnom dobitnikom Grand Prixa proglasili kratki igrani film Piknik Jure Pavlovića, koji je ujedno odnio i nagrade za najbolje uloge (Emir Mušić, Aleksandar Seksan). Riječ je o zaokruženom i stilistički jednostavnom i ogoljenom no emotivno slojevitom, intimističkom filmu, lijepe i monokromatske fotografije neutralnog smećkasto-sivkastog kolorita i krupnih planova Almmira Fakića, sniman kamerom iz ruke koji socijalnoj drami kakvu prezentira daje dodatan dokumentaristički štih, a čemu pridonose i životni, implicitno nivelirani dijalozi, kao i izvrsna minimalistična gluma dvaju protagonista koji savršeno pronose antagonistički no intenzivno snažan odnos oca i sina. Film je prikazan u konkurenciji Berlinalea, a ni inim naslovima mladog redatelja nisu nepoznati svjetski festivali. U kontekstu DHF-a pak, 2010. godine za film Pola ure za baku nagrađen je Zlatnom uljanicom.
  
  Još jedna domaća mlada redateljska zvijezda Hana Jušić za režiju je nagrađena za predstavljeni film Da je kuća dobra i vuk bi je imao; s prepoznatljivim redateljičinim interesima u obličju razotkrivanja ljudske psihe preko (malograđanskih) druženja u formama bilo piknika, bilo obiteljskih okupljanja (Mušice, krpelji pčele ili Terarij, primjerice), ali svakako oko hrane. Ovim filmom odlazi korak dalje i naglašava halucinogeni aspekt junakinjine psihe, prezentirajući ga nadrealističkim stilističkim postupkom koji idealno razotkriva konvencionalne egzistencije i psihičke turbulencije ispod površine te evidentnom inspiracijom u njemačkom ekspresionističkom slikarstvu deformitetnih, unakaženih lica, pojavnih izobličenja, nakaradnog, bizarnog i groteske na tragu Noldea, Dixa i naročito Ensora postiže prožimanje fantastičnog sa naturalističkim (milje vrlo tjelesnih punktova mesnice i roštiljanja), čime djelo pronosi poruku bunta protiv utvrđenog reda i društvenih konvencija koje potiskuju pojedinca i potiču fenomenologiju iracionalnog uranjanjem u spontano i nesvjesno.
  
  Na DHF-u nagrađena nagradom najbolje manjinske koprodukcije (njemačko-hrvatske) kao i Oktavijanom za najbolji igrani film, Kokoška Une Gunjak osvojila je i brojne druge festivalske nagrade, među ostalima i Europsku filmsku nagradu za najbolji kratkometražni film. Monokromatskom verističko-dokumentarističkom kamerom iz ruke maestralno graduira i postiže napetost, što je istinski zadivljujuće postignuće u tako kratkoj formi odnosno pronosi dirljiv način neminovnog i naglog, grubog sazrijevanja djece u ratnom Sarajevu.
  
  Nagrada Žirija za etiku i ljudska prava, kao i Nagrada publike, pripala je filmu Razred Vesne Čudić, izvrsnom dokumentarcu koji se vizualno šarolikom fotografijom kao potporom tradicijskim romskim vrijednostima, na sebi svojstven način bori protiv predrasuda i netolerancije, prezentirajuči intimne zapise nekoliko romskih djevojaka na razmeđi idealiziranog sanjarenja i surove realnosti.
  
  Pobjednik kategorije animiranog filma Život s Hermanom H. Rottom estonske redateljice i animatorice Chintis Lundgren, humorno je satiričan i atmosferičan basnolik naslov nezaboravne menažerije (na čelu s mrzovoljnim i razbarušenim štakorom-boemom), flashback-forward prezentirana ljubavna priča, koji odiše ležernošću i autoričinim prepoznatljivim stilom.
  
  U kategoriji pak namjenskog filma trijumfirala su dva naslova – jedan promotivni i jedan videospot. Nezavisna organizacija civilnog društva Održivi razvoj zajednice (ODRAZ) kroz formu kratkog animiranog filma Lokalni razvoj vođen zajednicom Natka Stipaničeva široj je javnosti na zanimljiv i inovativan način – jasan i pregledan crtež te humoran pristup, pružila osnovne informacije o novom pristupu lokalnom razvoju u EU u razdoblju od 2014. do 2020. godine.
  
  Tradicijska prigodna pjesma Lidije Bajuk Uspavanka drugi je nagrađeni naslov, u režiji svestranog i uvijek izvrsnog Zdenka Bašića. Onirički atmosferični minimalizam u monokromatskim plavičastim tonovima koji evociraju ujedno večer kao i snježno zimsko doba, prizivaju kako fantazmagorijsko bajkovito i predajno folklorno, tako i mitološka bića poput divova kao i skandinavske majstore ilustracije poput Kaya Nielsena i njegovih kompozicijskih vitičastih modrolikih pozadina kao savršenih vizualnih prezentacija bogatog pučkog imaginarija, kroz apotrogajsku uspavanku te putem umjetnice svjetskog nivoa Lidije Bajuk odnosno njenih pratitelja na eteričnoj harfi Marije Mlinar i baršunastom violončelu samozatajnog umjetnika i plodnog skladatelja Stanislava Kovačića pronose svjetonazorski relativizam kao i subverzivnu izvrnutu realnost snovitog.
  
  © Katarina Marić, FILMOVI.hr, 4. svibnja 2015.

Piše:

Katarina
Marić